Startowa
Własności
Arkusze stylów CSS (Cascading Style Sheets) pozwalają określać wygląd większości elementów strony www. Styl pozwala globalnie lub lokalnie zmieniać sposób formatowania wybranego elementu dokumentu HTML.
Zaletą arkuszy CSS jest możliwość oddzielenia układu strony od właściwości jej elementów. Za pomocą języka HTML tworzy się tylko strukturę dokumentu, a korzystając ze stylów odpowiednio się go formatuje, ustawia się np. kolor czcionki, tło, wielkość liter itp. W ten sposób nasz dokument staje się bardziej przejrzysty.
Formularze
Jeśli jeszcze niezbyt dobrze rozumiesz formularze, specjalnie dla Ciebie napisałem ten przykład. Myślę, że po jego przeczytaniu, wyjaśni się wiele niezrozumiałych dotąd rzeczy.
Wyróżnione fragmenty, można (a nawet trzeba) zastąpić innym tekstem. Są to np. pytania, poszczególne odpowiedzi, wartości parametrów i inne. Czcionką pogrubioną (pomiędzy znakami <!--
a -->
) zaznaczono komentarze. Nie są one oczywiście konieczne (możesz je pominąć). Natomiast pozwalają zorientować się, czego dotyczy fragment kodu poniżej nich.
<form action="mailto:twój_adres_poczty@domena" method="post" enctype="text/plain"><div> <!-- Podstawowe pole tekstowe --> <input name="Imię">Podaj swoje imię<br> <input name="Nazwisko">Podaj swoje nazwisko <!-- Pole typu RADIO --> <p>Podaj swoją płeć:</p> <input type="radio" name="Płeć" value="Kobieta">Kobieta <input type="radio" name="Płeć" value="Mężczyzna">Mężczyzna <!-- Pole typu RADIO --> <p>Ile masz lat?</p> <input type="radio" name="Wiek" value="mniej niż 15">mniej niż 15<br> <input type="radio" name="Wiek" value="15-19">15-19<br> <input type="radio" name="Wiek" value="20-29">20-29<br> <input type="radio" name="Wiek" value="30-39">30-39<br> <input type="radio" name="Wiek" value="40-60">40-60<br> <input type="radio" name="Wiek" value="więcej niż 60">więcej niż 60 <!-- Pole typu CHECKBOX --> <p>Jaką lubisz muzykę (możesz zaznaczyć więcej możliwości)?</p> <input type="checkbox" name="Muzyka" value="Rock">Rock<br> <input type="checkbox" name="Muzyka" value="Heavy Metal">Heavy Metal<br> <input type="checkbox" name="Muzyka" value="Pop">Pop<br> <input type="checkbox" name="Muzyka" value="Techno">Techno<br> <input type="checkbox" name="Muzyka" value="Muzyka poważna">Muzyka poważna<br> <input type="checkbox" name="Muzyka" value="Inna">Inna (podaj jaka): <input name="Muzyka"> <!-- Lista rozwijalna (typ podstawowy) z zaznaczoną opcją domyślną --> <p>Jakiej przeglądarki internetowej używasz?</p> <select name="Przeglądarka"> <option selected>Internet Explorer</option> <option>Netscape</option> <option>Opera</option> <option>Mozilla</option> <option>Inna</option> </select> <!-- Lista rozwijalna (typ rozszerzony) z zaznaczoną opcją domyślną i zmniejszoną wysokością --> <p>Jakie znasz systemy operacyjne (możesz wybrać kilka opcji trzymając klawisz Ctrl)?</p> <select name="System operacyjny" multiple size="3"> <option selected>Dos</option> <option>Windows</option> <option>Linux</option> <option>Inny</option> </select> <!-- Pole komentarza (o powiększonych rozmiarach oraz z tekstem domyślnym) --> <p>Podaj swój komentarz:</p> <textarea name="Komentarz" cols="50" rows="10">Proszę, wpisz tutaj jakiś komentarz...</textarea> <br><br><br> <!-- Przycisk WYŚLIJ --> <input type="submit" value="Wyślij formularz"> <!-- Przycisk WYCZYŚĆ DANE --> <input type="reset" value="Wyczyść dane"> </div></form>
A oto co otrzymamy po wpisaniu powyższego tekstu:
(możesz kliknąć przycisk "Wyślij formularz", aby zobaczyć szybki efekt, bez wysyłania danych)
Aby ustalić dokładne położenie pól formularza, zwykle umieszcza się je w komórkach tabeli. W ten sposób możliwe jest np. ustawienie opisów w lewej kolumnie, a samych pól w równej odległości po prawej (nie dotyczy to pól wyboru, opcji itp., do których użytkownik nie może wpisywać tekstu). Jeśli zrobimy to bez tabeli, pola będą poukładane nierówno z powodu różnej długości opisów. Na przykład po wpisaniu:
<form action="mailto:e-mail" method="post" enctype="text/plain"><div> <table bgcolor="silver"> <tr> <td>Imię:</td><td><input type="text" name="imie"></td> </tr> <tr> <td>Nazwisko:</td><td><input type="text" name="nazwisko"></td> </tr> <tr> <br> <td colspan="2" align="center"><br> <input type="submit" value="Wyślij"> <input type="reset" value="Wyczyść"> </td> </tr> </table> </div></form>
otrzymamy:
Jeśli chcemy, aby opisy w lewej kolumnie przylegały do pól formularza (wyrównanie do prawej), wystarczy dla komórek tabeli <td>
(lub pierwszej kolumny) dodać atrybut align="right"
.
Wstawianie stylów
Kaskadowość stylów określa pierwszeństwo w oddziaływaniu na te same elementy strony stylów z różnych źródeł. Na przykład: na naszej stronie używamy zewnętrznego arkusza stylów, deklaracji stylów w nagłówku strony, a także stylów typu inline, przy czym dotyczą one formatowania dokładnie tego samego elementu (np. kroju czcionki). Co się stanie w takim przypadku? Czy nie powstaną konflikty? A może komputer się "zawiesi"? Nic z tych rzeczy! A to właśnie ze względu na kaskadowość. To od niej wzięły swoją nazwę style: CSS - (ang. Cascading Style Sheets) Kaskadowe Arkusze Stylów.
Jeśli w dokumencie znajduje się kilka źródeł stylów, pierwszeństwo mają te, które znajdują się "bliżej" formatowanego elementu. Oddziaływanie stylów z arkuszy zewnętrznych może być modyfikowane przez style zdefiniowane w nagłówku dokumentu, to z kolei może być zmieniane przez style zdefiniowane bezpośrednio w ciele dokumentu (inline). Zatem priorytet ważności stylów (pierwszeństwo) wyglądałby tak:
- Styl lokalny (inline)
- Rozciąganie stylu (SPAN)
- Wydzielone bloki (DIV)
- Wewnętrzny arkusz stylów
- Import stylów do wewnętrznego arkusza
- Zewnętrzny arkusz stylów
- Import stylów do zewnętrznego arkusza
- (Atrybuty prezentacyjne HTML - np.
align="..."
,bgcolor="..."
,color="..."
,height="..."
,width="..."
i inne)
Style o wyższym priorytecie ważności (na początku listy) mają pierwszeństwo w modyfikowaniu elementów dokumentu. Style niżej w hierarchii mogą zmienić formatowanie jakiegoś elementu, tylko jeśli style o wyższym priorytecie nie dotyczą tego konkretnego elementu. Na szczególną uwagę zasługuje również fakt, że style CSS z dowolnego źródła zawsze są ważniejsze niż atrybuty prezentacyjne przypisane elementom bezpośrednio w kodzie HTML, mimo iż wydawać by się mogło, że powinna tutaj zachodzić zasada taka jak w przypadku stylu lokalnego.
Kaskadowość stylów pozwala zatem pracować z kilkoma źródłami stylów, bez obawy o wystąpienie konfliktów. Takie rozwiązanie jest bardzo wygodne, ponieważ możemy np. zdefiniować ogólny wygląd naszego serwisu w zewnętrznym arkuszu i dodatkowo zmienić nieco wybrane strony poprzez wewnętrzny arkusz, a jeśli zajdzie konieczność zmodyfikować pojedyncze elementy za pomocą stylu lokalnego.
UWAGA! Polecenie dołączenia zewnętrznego arkusza powinno znajdować się w dokumencie wcześniej niż wewnętrzny arkusz. Odwrotna kolejność złamie zasady kaskadowości!
Jeżeli natomiast chodzi o zasady kaskadowości wewnątrz tego samego arkusza CSS, tzn. w przypadku, kiedy znajduje się w nim kilka osobnych reguł CSS o jednakowej szczegółowości (ważności), odnoszących się do tej samej cechy tego samego elementu, to ostateczny wpływ na formatowanie będą miały reguły umieszczone na końcu.
Łamanie kaskadowości
Można świadomie zmienić zasady kaskadowości. Służy do tego polecenie !important
. Jeżeli pojawi się ono w deklaracji stylu po wartości cechy, spowoduje to, że taka cecha będzie miała pierwszeństwo przed innymi, nawet jeśli ma niższy priorytet. Natomiast inne cechy takiej deklaracji będą interpretowane normalnie, chyba że również przy nich postawimy !important. Nie należy jednak przesadzać ze stosowaniem tej metody, ponieważ jawnie łamie ona zasadę kaskadowości i po jakimś czasie może Ci znacznie utrudnić analizę sposobu formatowania elementów.
Multimedia
<embed src="/ścieżka dostępu do pliku" width="x" height="y">
Natomiast "x" oznacza szerokość w pikselach, a "y" wysokość wyświetlanego obrazu wtyczki (ang. plug-in), czyli okna na stronie w którym odtwarzany będzie plik. Jeśli nie podamy rozmiarów obrazu wtyczki, może on przyjąć wielkość, która nie pasuje do wymiarów pliku! Rozmiary zależą również od posiadanej przez użytkownika wtyczki.
Polecenie <embed>
jest przydatne jeśli chcemy wstawić na stronę jeden z plików multimedialnych:
- *.wav - plik dźwiękowy typu "wav"
- *.mid - plik dźwiękowy typu "midi"
- *.avi - plik typu "avi"
- *.ra - plik Real Audio Player
- *.mp3 - plik dźwiękowy typu "mp3" (MPEG Layer-3)
- *.mpeg - plik typu "mpeg"
- *.mov - plik typu "mov"
- *.asf - plik typu "asf"
- i inne
Polecenie to współpracuje z różnymi wtyczkami, dzięki którym teoretycznie może odtwarzać nowe formaty plików multimedialnych. Wtyczka (czyli plug-in) to specjalny niewielki program, który można doinstalować do przeglądarki, zwiększając jej możliwości. Po wywołaniu polecenia, wprost na stronie powinno zostać wyświetlone okno (o podanych rozmiarach), w którym będzie odtwarzany wskazany plik.
Należy pamiętać, że pliki multimedialne mają zwykle duże rozmiary, dlatego najlepiej na początku strony umieścić tekst, a dopiero na końcu polecenie <embed>
. W takim przypadku w pierwszej kolejności wczyta się tekst.
Polecenie <embed>
sprawia wiele kłopotów nawet w przeglądarkach, które je interpretują! Ponadto należy pamiętać, że pliki multimedialne mają zwykle bardzo duże rozmiary, a więc wczytywanie takiej strony w Internecie, może trwać potwornie długo!
Możliwe jest również bezpośrednie osadzenie na stronie dokumentu PDF. Jest to format, który stał się powszechnym standardem publikacji elektronicznych. Umożliwia m.in. różnorodne formatowanie tekstu, wstawianie grafiki i inne. Dokumenty PDF można stworzyć np. przy użyciu programu wbudowanego w pakiet biurowy WordPerfect Office 2000, natomiast aby przeglądać pliki PDF, trzeba dysponować darmowym programem Adobe Reader.
Aby można było osadzić na stronie WWW plik PDF, użytkownik oglądający nasz serwis musi mieć zainstalowany program Adobe Reader.
Dodatkowo należy pamiętać o podaniu rozmiarów obiektu EMBED (atrybuty width="..."
oraz height="..."
), ponieważ jeśli tego nie zrobimy, w MSIE otrzymamy zbyt małe okienko (uniemożliwiające czytanie), natomiast w Netscape Navigatorze trzeba będzie kliknąć prawym przyciskiem myszki i wybrać polecenie "Open".